Jak (nie) zbankrutować?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest w naszym prawie rozwiązaniem stosunkowo nowym, zasady, na których się odbywa, ciągle są jeszcze korygowane. Od 24 marca 2020 roku obowiązują nowe rewolucyjne zasady, w związku z czym ogłoszenie bankructwa prawdopodobnie stanie się jeszcze bardziej powszechnym procederem radzenia sobie z problemami finansowymi.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Jeśli jesteś osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej  to instytucja upadłości konsumenckiej jest dla Ciebie.  

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, upadłość konsumencka może zostać ogłoszona m.in. względem byłych przedsiębiorców nieprowadzących działalności gospodarczej, byłych członków zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych, wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, akcjonariuszy spółek akcyjnych, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej, a także wobec byłych wspólników osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. O ogłoszenie upadłości konsumenckiej w stosunku do osoby, która była przedsiębiorcą, może zawnioskować także wierzyciel, ale jedynie w okresie roku od dnia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez dłużnika.

Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?

W momencie, gdy konsument nie jest w stanie minimum od 3 miesięcy pokrywać wydatków związanych ze spłatą zadłużenia a zarazem podstawowych kosztów utrzymania siebie jak i swojej rodziny.

Jakie mogą być przyczyny zadłużenia?

Według statystyk najczęstszymi przyczynami powstania zadłużenia wskazanymi we wnioskach o ogłoszenie upadłości konsumenckiej są: tragiczne wypadki losowe, choroba psychiczna, hazard oraz alkoholizm. Niemniej jednak taki wniosek, może złożyć również osoba, która straciła pracę i nie jest w stanie np. spłacać kredytu na mieszkanie, kredytu gotówkowego, opłacić rachunków.

Pandemia koronawirusa niezaprzeczalnie jest wypadkiem losowym, na który konsument nie ma wpływu.

Co do zasady zobowiązania pieniężne powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości będą docelowo umorzone. Wyjątkiem od powyższej reguły są te długi, które wynikają z alimentów, odszkodowań na osobie, kary grzywny lub innej kary pieniężnej zasądzonej przez sąd karny. Zobowiązania te nie podlegają umorzeniu. Podobnie jak dług celowo pominięty przez dłużnika, który nie został wskazany we wniosku o ogłoszenie upadłości.

Co należy zrobić, aby ogłosić upadłość konsumencką?

Należy wypełnić odpowiedni do tego wniosek oraz zebrać dokumentację, potwierdzającą w jakiej sytuacji finansowej znajduje się dłużnik. Są to między innymi: zaświadczenie o zarobkach, wykaz majątku jak i jego wycena, potwierdzenie posiadanego zadłużenia, lista wierzycieli.

Wniosek można złożyć samemu, bądź skorzystać z pomocy prawnika, który zajmie się niezbędną dokumentacją oraz przeprowadzi Państwa przez całe postępowanie upadłościowe. Na mocy przepisów art. 117 ust. 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 35 Pr. up. w zw. z art. 4912 ust. 1 Pr. up. o ustanowienie pełnomocnika  z urzędu może starać się każdy, kto nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek.

Czy istnieją jakieś przeciwskazania?

Owszem, sąd może oddalić wniosek lub umorzyć postępowanie między innymi z następujących powodów: jeśli dłużnik nie jest niewypłacalny – np. gdy zaległości dotyczą okresu krótszego niż 3 miesiące, jeśli w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik dokonał czynności skutkującej pokrzywdzeniem wierzycieli np. przekazał nieruchomość bliskiej osobie w celu uniknięcia jej zajęcia przez komornika.

Ile trwa proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytania. Zgodnie z przepisami prawa nie ma wyznaczonych konkretnych ram czasowych, w których cały proces postępowania winien być zakończony. Niemniej jednak, sąd który rozpoznaje sprawę dotyczącą upadłości konsumenckiej, powinien wydać postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jednakże w rzeczywistości termin ten często bywa wydłużany do sześciu miesięcy.

Postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, i co dalej?

Na tym etapie postępowania ustalany zostaje skład i wartość masy spadkowej, czyli majątek konsumenta. W sytuacji gdy dłużnik ogłosi upadłość jedynie części zadłużenia, sąd ustali plan spłat lub nakaże sprzedać mienie konsumenta. W takim przypadku konieczne będzie oddanie samochodu, mieszkania, lub różnych sprzętów na rzecz spłaty zobowiązania. Środki otrzymane ze sprzedaży rozdysponowuje się pomiędzy wierzycieli. Osobą odpowiedzialną za ten proces jest syndyk, który zarządza majątkiem osoby postawionej w stan upadłości.  Czas trwania tego etapu jest zależny od tego, jak szybko uda się spieniężyć rzeczy wchodzące w skład majątku. Zazwyczaj jest to okres kilkunastu miesięcy.  

W przypadku, gdy konsument nie posiada majątku – proces ten zostaje pominięty.

Następnie sąd ustala plan spłaty wierzycieli, po czym wydaje postanowienie o ustaleniu planu spłaty po wykonaniu planu podziału funduszów masy upadłościowej. Etap spłaty wierzycieli realizowany jest przez maksymalnie 36 miesięcy.

W momencie, gdy plan spłaty wierzycieli zostanie zrealizowany następuje zakończenie konsumenckiego postępowania upadłościowego. Postępowanie zajmuje najczęściej 3-5 lat.

Powracając do przypadku wymienionego powyżej, gdy konsument nie posiada majątku a co za tym idzie, nie byłby zdolny do spłacania zadłużenia  – sąd odstępuje od ustalenia planu spłaty wierzycieli. I wydaje postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.

Jak można zauważyć osoba, która nie posiada majątku ma możliwość w szybszym czasie uzyskać postanowienie stwierdzające upadłość konsumencką. Postępowanie upadłościowe, począwszy od złożenie wniosku do uzyskania postanowienie będzie trwało do roku czasu.

Podsumowując

Jakie korzyści daje upadłość konsumencka i czy warto złożyć wniosek o przeprowadzenie takiego postepowania? To zależy. Czy konsument posiada majątek i warunki do jakiejkolwiek spłaty zobowiązań. Jeśli tak, konsument ma szanse na uwolnienie się od długów, które zostaną pokryte albo ze sprzedaży składników majątku, albo wskutek spłacania przez  rat ustalonych przez sąd w planie spłaty wierzycieli.

A jeśli nie posiada takiego majątku?

Większość osób składających wniosek liczy na umorzenie długów. W praktyce jest to możliwe jedynie wtedy, gdy dłużnik nie ma żadnego majątku i jest trwale niezdolny do jakiejkolwiek spłaty zadłużenia np. na wskutek poważnego uszczerbku na zdrowiu.

Korzyścią postępowania upadłościowego jest niewątpliwie wstrzymanie windykacji i postępowań egzekucyjnych.

To, kiedy opłaca się upadłość konsumencka i co dalej może stać się po jej ogłoszeniu przez sąd, zależy od sytuacji dłużnika. Jeśli dłużnik posiada majątek i jest w stanie spłacać nawet w najmniejszym stopniu swoje zobowiązania, może liczyć na pokrycie długów ze sprzedaży majątku oraz na ustalony przez sąd plan spłaty wierzycieli.

Upadły  musi się liczyć ograniczeniem ilości umów, które konsument może zawierać w ramach zakupu różnorodnych produktów użytku codziennego, czyli żywności, środków chemicznych itp. Skutki upadłości konsumenckiej to także fakt, że w sytuacji, gdy konsument nagle i bezpodstawnie porzuci pracę zawodową, może narazić się na umorzenie postępowania sądowego o ogłoszenie upadłości. W wyniku tego niemożliwe będzie jakiekolwiek oddłużenie w przyszłości. Konsument zostaje także skreślony z rejestru dłużników niewypłacalnych w KRS.

Konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej są związane także z majątkiem dłużnika. Traci on wszelkie prawo do zarządzania swoim majątkiem, a zostaje ono przekazane syndykowi. Aczkolwiek zyskuje względny komfort psychiczny. Przestaje być niepokojony przez wierzycieli, czy firmy windykacyjne. 

Warto również zauważyć, iż upadłość konsumencką można ogłosić więcej niż raz w życiu. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż 10 lat od ogłoszenia poprzedniej upadłości. 

Popularność instytucji upadłości konsumenckiej z roku na rok wzrasta, statystki pokazują iż w 2015 roku na 5616 wniosków ponad 2150 zakończyło się ogłoszeniem upadłości, natomiast w 2018 roku sytuacja przedstawiała się następująco: 12719 wniosków i 6552 postanowień o ogłoszeniu upadłości. Po najnowszej zmianie regulacji tylko od stycznia do października 2020 roku ogłoszono 9672 upadłości konsumenckich, a wstępne szacunki za cały zeszły rok mówią o liczbie przeszło 13 tys. Zważywszy na aktualną sytuację na świecie, która spowodowana jest pandemią koronawirusa oraz pogłębiającym się kryzysem gospodarczym domniemywać można, iż rok 2021 będzie rokiem rekordowym pod względem ilości złożonych wniosków

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *